Thạch cao là vật liệu được ứng dụng rộng rãi, đặc biệt trong ngành xây dựng. Trần thạch cao, tường vách ngăn thạch cao không chỉ mang đến thẩm mỹ cho ngôi nhà mà còn có thể tích hợp tấm cách nhiệt chống nóng, thạch cao chống cháy và trần thạch cao siêu thanh lọc không khí. Thạch cao không độc và không gây nguy hiểm đến sức khỏe con người. Hầu hết thạch cao đều ở dạng mỏ ngầm, có thể tái chế 100%.

Tấm thạch cao lắp đặt trong công trình xây dựng sẽ cần được chế tạo qua nhiều công đoạn phức tạp. Tuy nhiên để đáp ứng những yêu cầu về chất lượng, đặc biệt là độ biến dạng ẩm thì khi sản xuất nên áp dụng phương pháp thử cơ lý theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8257-5:2023 tấm thạch cao - Phương pháp thử cơ lý - Phần 5: Xác định độ biến dạng ẩm do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Tiêu chuẩn này đưa ra các phương pháp xác định độ biến dạng ẩm của sản phẩm tấm thạch cao. Tiêu chuẩn này là một phương pháp đánh giá độ biến dạng của sản phẩm tấm thạch cao khi được đỡ nằm ngang và chịu độ ẩm cao.

Tấm thạch cao nên đáp ứng các yêu cầu độ biến dạng theo tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Về nguyên tắc độ biến dạng ẩm của tấm thạch cao được xác định trên mẫu thử có chiều dài vuông góc với chiều dài của tấm thạch cao, mẫu thử được đỡ nằm ngang và chịu độ ẩm cao (90 ± 3)% trong 48h.

Khi lấy mẫu để tiến hành thử nghiệm đánh gia mẫu phải được lấy ít nhất ba tấm thạch cao trong một lô hàng. Mẫu thử phải được cắt từ các mẫu đã lấy theo quy định trong từng phép thử.

Nên sử dụng buồng dưỡng ẩm có kích thước đủ để chứa mẫu thử có kích thước (305 × 610)mm và có khả năng duy trì không khí ở nhiệt độ (32 ± 2)°C và độ ẩm tương đối (90 ± 3)%. Giá đỡ gồm các thanh đỡ bằng kim loại, bán kính 3,2mm và dài 305mm được đặt cách đều nhau 1 khoảng 584mm trong buồng dưỡng ẩm. Dụng cụ đo độ võng của tấm thạch cao có độ chính xác đến 0,1mm. Cân có độ chính xác đến 0,1g.

Chuẩn bị mẫu thử bằng cách cắt hai mẫu thử có kích thước (305 ± 1)mm × (610 ± 1)mm từ cùng một tấm thạch cao trong lô mẫu thử sao cho chiều 305mm song song với chiều dài tấm thạch cao. Cắt các mẫu thử cách cạnh và gờ ít nhất 305mm với các tấm thạch cao có chiều rộng 1.220mm hoặc lớn hơn. Cắt mẫu thử ở trung tâm của tấm thạch cao có chiều rộng nhỏ hơn 1.220mm

Yêu ầu độ ổn định, tiêu chuẩn này yêu cầu các mẫu thử phải ở nhiệt độ (27 ± 2)°C và độ ẩm tương đối (65 ± 5)% đến khối lượng không đổi. Các mẫu thử phải được tiến hành thử nghiệm sau khi đạt đến khối lượng không đổi và trong vòng 10 min sau khi lấy ra khỏi buồng ổn định.

Tiến hành thử nghiệm bằng cách đặt cân bằng từng mẫu thử với mặt trước tiếp xúc với hai thanh đỡ cách nhau 584mm trong buồng dưỡng ẩm ở điều kiện nhiệt độ (32 ± 2)°C và độ ẩm tương đối (90 ± 3)% trong vòng 48h. Đo và ghi lại giá trị nhiệt độ và độ ẩm ít nhất một lần mỗi ngày trong quá trình thử nghiệm.

Kết thúc quá trình dưỡng ẩm là 48h để xác định độ biến dạng ẩm của từng mẫu thử khi đặt trên các thanh đỡ. Độ biến dạng ẩm là khoảng cách giữa thước thẳng được đặt trên các đỉnh cạnh của mẫu thử ở hai phía gối đỡ và mặt sau tại vị trí chính giữa mẫu thử. Đọc kết quả lấy chính xác đến 0,1mm.

Kết quả nhận được khi độ biến dạng ẩm của tấm thạch cao tính bằng mm lấy chính xác đến 1mm là giá trị trung bình cộng của các mẫu thử. Giá trị được làm tròn theo quy tắc số học ( (Ví dụ: những giá trị dưới 5,5mm sẽ được làm tròn số là 5mm; những giá trị từ 5,5mm trở lên làm tròn số là 6 mm).

Trong quá trình báo cáo thử nghiệm, tiêu chuẩn này cũng yêu cầu phải bao gồm các thông tin: Viện dẫn tiêu chuẩn này; số hiệu của báo cáo thử nghiệm; tên và địa chỉ của nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp sản phẩm; tên và nhãn hiệu nhận dạng hoặc số lô sản phẩm; kết quả thử nghiệm; ngày báo cáo thử nghiệm và ký tên.