Bao bì thực phẩm là một trong những loại bao bì nhiều người quan tâm, thường được in nhiều thông tin như thành phần, hướng dẫn sử dụng, số lô, ngày hết hạn, mã vạch,… đáp ứng đúng nhu cầu của pháp luật. Mực được sử dụng trên nhiều chất liệu khác nhau và có thể in trực tiếp lên các loại vật liệu như nhựa, giấy, bìa,… Mực có khả năng thẩm thấu vào bề mặt bên trong bao bì và tiếp xúc với thực phẩm bởi nhiều lý do và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Mực không đảm bảo chất lượng cũng có thể gây tác hại nghiêm trọng nếu không được kiểm soát và quản lý chặt chẽ. Mực in có thể chứa các chất hóa học độc hại như toluene, benzophenone, photphat… Các chất này có thể thấm qua bao bì và tiếp xúc với thực phẩm, gây nguy hại cho sức khỏe người tiêu dùng và ô nhiễm môi trường khi bao bì bị vứt bỏ. Vì vậy, cần quan tâm đến quy định về mực in trong bao bì thực phẩm để đảm bảo an toàn, chất lượng và bền vững cho ngành bao bì.

Trước tầm quan trọng ngày càng tăng của mực in an toàn dành cho bao bì thực phẩm ở Việt Nam, cuối năm 2023, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố và ban hành Tiêu chuẩn quốc gia -TCVN 13928:2023 "Mực in bao bì thực phẩm - Yêu cầu chung". Kể từ đây, Việt Nam đã có tiêu chuẩn đầu tiên cho sản phẩm mực in bao bì thực phẩm, góp phần nâng cao tiêu chuẩn an toàn thực phẩm trong toàn ngành bao bì.

Theo ông Hoàng Công Khanh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bao bì miền Bắc, cộng đồng khách hàng (doanh nghiệp sản xuất thực phẩm) cần nhận thức được tầm quan trọng của tiêu chuẩn mực in cho bao bì thực phẩm, để nâng cao niềm tin của người tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và củng cố vị thế doanh nghiệp trên thị trường.

Theo giới chuyên gia, việc có tiêu chuẩn quốc gia về mực in cho bao bì thực phẩm là một bước tiến mới trong ngành in. Thực tế bấy lâu nay, với doanh nghiệp in cung ứng sản phẩm cho thị trường quốc tế, việc lựa chọn nguyên liệu như giấy, mực in là rất nghiêm ngặt. Tuy nhiên, với thị trường trong nước thì còn tùy tiện, thậm chí có những hộp bánh kẹo khi người tiêu dùng bóc ra tay còn bị lem mực in từ bao bì.

"Là người sử dụng sản phẩm mực in, mong muốn của chúng tôi là chúng ta hãy vì người Việt, vì sự phát triển để hiểu chất lượng mực in trên bao bì sản phẩm thực phẩm là hết sức quan trọng. Việc quy định tiêu chuẩn để doanh nghiệp thực hiện là rất cần, nhưng cần hơn cả là giám sát việc thực hiện. Như thế sẽ tạo cạnh tranh công bằng trong sản xuất, để không có doanh nghiệp vì lợi nhuận dùng mực kém chất lượng, không an toàn", ông Khanh nói.

Siegwerk, công ty hàng đầu thế giới về mực in và mực phủ cũng cam kết ủng hộ và hỗ trợ phổ biến nội dung tiêu chuẩn mới này. "Thông qua sự đổi mới liên tục, các biện pháp kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và tập trung vào tính bền vững, Siegwerk tái khẳng định cam kết của mình trong việc cung cấp các loại mực in đáp ứng tiêu chuẩn an toàn cao nhất cho các ứng dụng đóng gói thực phẩm", Giám đốc điều hành tại Siegwerk Đông Nam Á, ông Janarthanan Nallasura cho biết.

Bà Nguyễn Thị Thu Hòa, đại diện Perfetti Van Melle Việt Nam chia sẻ, kể từ năm 2020, dựa trên yêu cầu của thị trường châu Âu và hướng dẫn từ tập đoàn Perfetti Van Melle, chi nhánh Việt Nam đã chuyển đổi sang mực in không chứa toluene. Sự chuyển đổi này đòi hỏi đánh đổi về chi phí nên cần thời gian chuyển đổi từ từ.

Năm 2020, công ty hướng đến thị trường xuất khẩu và từ 2021 trở đi bao bì cho thị trường nội địa cũng được sản xuất từ mực in không chứa toluene. Kết quả, công ty không chỉ giảm được nguy cơ về sức khỏe trong các bao bì sản phẩm, mà còn gia tăng xuất khẩu tại thị trường châu Âu và Trung Quốc.

Tại Việt Nam, các tiêu chuẩn về mực in bao bì thực phẩm do Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam đưa ra chỉ mang tính chất tự nguyện áp dụng. Theo lãnh đạo Viện, khi nào tiêu chuẩn trở thành quy chuẩn bắt buộc phải phụ thuộc vào Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế). Trước mắt, chưa có văn bản quy phạm pháp luật thì bản thân doanh nghiệp cần tự ý thức và tính toán chi phí chuyển đổi để lên lộ trình phù hợp.