Quan hệ gắn bó Việt Nam - Lào được hình thành từ trong lịch sử giữa hai nước láng giềng, cùng tựa lưng vào dãy Trường Sơn hùng vĩ, có những điểm tương đồng và sự giao thoa về kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị. Nhân dân hai nước, nhất là ở vùng biên giới, đã thường xuyên nương tựa vào nhau, cưu mang đùm bọc lẫn nhau trong cuộc sống hằng ngày, cũng như mỗi khi có thiên tai, địch họa. Hai nước luôn giữ mối quan hệ bang giao hòa hiếu, gắn bó mật thiết với nhau qua nhiều giai đoạn lịch sử.

Và ngày nay, việc hợp tác khoa học và công nghệ giữa Việt Nam và Lào được đẩy mạnh, thực hiện hiệu quả và thiết thực, góp phần phát triển kinh tế-xã hội hai nước.

Thời gian qua, nhiều nhiều hoạt động đào tạo và chuyển giao công nghệ thiết thực từ Việt Nam sang Lào được triển khai như: Kỹ thuật chế biến măng thương phẩm cho thị trường tại Lào; nghiên cứu chuyển giao công nghệ pin năng lượng mặt trời; chia sẻ kết quả thử nghiệm lâm sàng sản phẩm phòng ngừa dịch tả lợn châu Phi tại Việt Nam…

Bà Trần Thị Hồng Lan, Phó Cục trưởng Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, thời gian qua, hai bên đã trao đổi, hợp tác nghiên cứu cũng như hợp tác, đầu tư trong lĩnh vực khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa các bộ, ngành, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và các trường đại học của hai nước, tập trung đưa khoa học, công nghệ trở thành động lực, then chốt và trụ cột vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội…

Điển hình, trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhằm đẩy mạnh hợp tác song phương Việt Nam – Lào, cũng như thúc đẩy hợp tác khoa học và công nghệ giữa 2 nước, tháng 8/2021, đã diễn ra Lễ ký Biên bản ghi nhớ hợp tác bằng hình thức trực tuyến giữa Trường Đại học Cửu Long (Việt Nam) và Vụ Công nghệ và Đổi mới (Bộ Công nghệ và Truyền thông Lào). Theo Biên bản ký kết, hai bên thực hiện chuyển giao công nghệ; hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực; báo cáo chuyên đề; các hoạt động về khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin và truyền thông…

Với việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, giảm dần sự phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên và nguồn nhân công giá rẻ, kinh tế Việt Nam có bước phát triển ấn tượng. Năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam cũng liên tục tăng bậc, chỉ số tín nhiệm quốc gia từ ổn định lên tích cực. Đặc biệt, chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam liên tục tăng, năm 2021, Việt Nam xếp thứ 44 trên 132 quốc gia/nền kinh tế (so với thứ hạng 42 năm 2019 và năm 2020) sau khi WIPO đã cập nhật số liệu GDP theo tính toán mới của Việt Nam (tăng khoảng 36% so với năm 2020). Mặc dù Việt Nam giữ nguyên vị trí xếp hạng về đầu ra đổi mới sáng tạo ở thứ hạng 38 và tiếp tục có sự cải thiện thứ hạng đầu vào đổi mới sáng tạo khi tăng 2 bậc so với năm 2020…

Thông qua sự phát triển, tăng trưởng Việt Nam thời gian qua góp phần vào việc củng cố hơn nữa quan hệ hữu nghị, truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam – Lào, đồng thời ghi nhận những nỗ lực của hai bên trong việc triển khai các hoạt động hợp về khoa học và công nghệ. Ngoài ra, hai bên tiếp tục duy trì và tìm kiếm các cơ hội tăng cường hoạt động trao đổi đoàn các cấp để triển khai các Thỏa thuận hợp tác được ký kết giữa các đơn vị chức năng hai Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Lào, tập trung vào: Quản lý trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, bảo hộ chỉ dẫn địa lý, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp...