Các dây chuyền thải tro xỉ của 18 nhà máy nhiệt điện đốt than của nước ta hiện nay cùng với hàng trăm các dây chuyền công nghệ tuyển và khai thác quặng (bô xít, Titan…), khai thác cát và các dây chuyền tuyển than đang sử dụng hàng chục nghìn nhà máy bơm ly tâm chịu mài cao để bơm các hỗn hợp rắn - lỏng như: xỉ than, quặng kim loại, cát và than với nước…Các hỗn hợp này có tính ăn mòn và mài mòn cao. Các máy bơm hoạt động trong môi trường dòng hai pha rất khắc nghiệt, các chi tiết chính của bơm phải được chế bằng vật liệu chịu mài mòn và ăn mòn cao, khó gia công và thường xuyên phải thay thế. Vì vậy, kết cấu của máy bơm cũng có tính đặc thù để thuận lợi cho việc gia công, tháo lắp, vận hành và sử dụng.

Hiện nay, các máy bơm chịu mài mòn cao hầu hết được nhập khẩu từ các nước Úc, Hoa Kỳ, Nga, Ấn Độ hoặc Trung Quốc… Các máy bơm của các nước G8 có chất lượng tốt nhưng giá thành quá cao, không chủ động trong việc cung cấp phụ tùng thay thế. Các máy bơm của Ấn Độ, Trung Quốc có giá thành thấp hơn nhưng chất lượng kém, tuổi thọ rất thấp và tiêu tốn năng lượng… Ngoài ra, khi các chi tiết bị mài mòn, cần phụ tùng thay thế, phải đặt hàng nhập khẩu với thời gian chờ đợi lâu, giá thành cao.

Đề tài “Nghiên cứu, thiết kế chế tạo máy bơm chịu mài mòn cao phục vụ thải tro xỉ cho nhà máy nhiệt điện hoặc khai thác mỏ” là rất cần thiết đáp ứng kịp thời nhu cầu thực tế, hỗ trợ sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao và ý nghĩa xã hội tốt.

Nghiên cứu đã mang lại những đóng góp mới về khoa học và công nghệ như sau:

+ Đã thiết kế hoàn chỉnh tổ máy bơm thải xỉ (mô hình và nguyên hình) chịu mài mòn cao đảm bảo đạt các yêu cầu thông số kỹ thuật đề ra đáp ứng các nhu cầu thực tế sản xuất phục vụ thải tro xỉ trong nhà máy nhiệt điện và khai thác.

+ Xây dựng được quy trình công nghệ đúc các vật liệu chịu mài mòn cao đáp ứng các yêu cầu khắt khe để đúc các chi tiết bơm thải xỉ công suất lớn, thay thế được vật liệu ngoại nhập.

+ Xây dựng quy trình công nghệ gia công các chi tiết chính của bơm thải xì chịu mòn cao với đặc tính có độ cứng rất cao để chống mài mòn do tác động của môi trường hỗn hợp rắn - lỏng phù hợp điều kiện công nghệ Việt Nam.

+ Xây dựng được quy trình thử nghiệm bơm thải xỉ chịu mài mòn cao trong phòng thí nghiệm và ở hiện trường với các thiết bị hiện đại đạt trình độ quốc tế, xây dựng đường đặc tính năng lượng của bơm.

+ Đã chế tạo được máy bơm chịu lực mài mòn cao công suất tương đối lớn (N = 185 kW) phục vụ thải xỉ cho các nhà máy nhiệt điện và khai thác mỏ. Bơm đạt các thông số kỹ thuật, đặc biệt, hiệu suất đạt ɳmax = 78,88% và có khả năng chống mài mòn tốt. Bơm đã được lắp đặt ứng dụng vào thực tế sản xuất ở Hải Phòng và Tây Nguyên và được người sử dụng đánh giá tốt. Máy bơm thải xỉ của đề tài có thể thay thế hàng nhập ngoại phục vụ sản xuất.

Có thể tìm đọc toàn văn Đề tài (Mã số 11367/2015) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.