Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) kết hợp với Đại học Cornell (Hoa Kỳ) và Học viện Kinh doanh INSEAD (Pháp) vừa công bố Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index) năm 2015.

Theo đó, Việt Nam tăng 19 bậc trên bảng xếp hạng, đứng thứ 52 trên tổng số 141 nền kinh tế (năm 2014 Việt Nam xếp thứ 71 và năm 2013 xếp thứ 76). Trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam xếp thứ 3, sau Singapore và Malaysia.

Các nền kinh tế đứng đầu trong bảng xếp hạng năm 2015 lần lượt là: Thụy Sỹ, Anh, Thụy Điển, Hà Lan và Hoa Kỳ.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cho rằng, đây là kết quả bước đầu của những đổi mới tích cực trong cơ chế quản lý và hoạt động KHCN và các lĩnh vực khác trong thời gian qua.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, chỉ số này có ý nghĩa rất quan trọng, bởi đây là đánh giá hết sức khách quan của WIPO và Đại học Cornell cùng Học viện Kinh doanh INSEAD.

Để đưa ra được đánh giá, các tổ chức này đã dựa trên số liệu của 79 tiêu chí được thống kê từ các quốc gia. Vì thế, có thể nói xếp hạng này đánh giá thực chất sự đổi mới sáng tạo của các nền kinh tế. Nhiều người cũng cho rằng, chỉ số này thể hiện trình độ phát triển công nghệ của một quốc gia vì các tiêu chí cũng thể hiện tương đối tổng hợp.

Trong số 79 tiêu chí này có nhiều tiêu chí liên quan đến đầu vào, đầu ra của khoa học và công nghệ, từ thể chế, nhân lực, hạ tầng cho tới đầu tư rồi các sản phẩm khoa học được công bố cũng như kết quả khoa học được ứng dụng.

Như vậy thông qua chỉ số xếp hạng của WIPO, có thể thấy năm vừa rồi Việt Nam đã có rất nhiều nỗ lực để cải thiện thứ hạng của mình.

Chỉ số đánh giá này đã ghi nhận sự nỗ lực của Việt Nam khi chúng ta bắt đầu có Luật KH&CN từ năm 2013. Có thể thấy Luật có tác dụng rất lớn với 3 trụ cột là đổi mới phương thức đầu tư, cơ chế tài chính và đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực KHCN bước đầu đã đem lại sức sáng tạo, sức sống mới cho KHCN Việt Nam.

Các nhà khoa học đã đánh giá Luật KH&CN có nhiều chuyển biến rất tốt, đặc biệt là các sản phẩm KHCN phát triển rất nhanh. Công bố quốc tế năm 2014 của KHCN Việt Nam đã vượt qua ngưỡng 2.600 bài quốc tế trên tạp chí ISI. Số lượng sáng chế cũng tăng lên đáng kể. Số sản phẩm khoa học của Việt Nam đã có sản phẩm lên vị trí hàng đầu trong khu vực và tương xứng với trình độ quốc tế.

Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu được xây dựng nhằm đưa ra góc nhìn đa chiều về đổi mới sáng tạo và cung cấp các công cụ nhằm hỗ trợ xây dựng chính sách để thúc đẩy phát triển sản phẩm bền vững, nâng cao năng suất, chất lượng, và tăng trưởng về việc làm, thu nhập.

Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu giúp tạo ra một môi trường mà các yếu tố đổi mới sáng tạo được đánh giá liên tục. Nó cung cấp một công cụ chỉ số và một cơ sở dữ liệu chi tiết với các thước đo khác nhau (năm 2015, chỉ số được xây dựng cho 141 nền kinh tế - chiếm 95,1% dân số thế giới và 98,6% GDP toàn cầu).

Cũng theo báo cáo, trong năm 2015, về đổi mới sáng tạo, Việt Nam cùng một số nền kinh tế khác như Trung Quốc, Malaysia, Ấn độ, Jordan, Kenya được đánh giá là tiến xa hơn các nền kinh tế có cùng mức độ phát triển kinh tế. Có nghĩa là, các nền kinh tế này có chỉ số đổi mới sáng tạo cao hơn nhiều so với các nền kinh tế có cùng mức thu nhập bình quân đầu người.