Nhìn lại chặng đường 20 năm thành lập - 15 năm hoạt hoạt động

Với mục tiêu tạo dựng môi trường nghiên cứu thuận lợi, theo chuẩn mực quốc tế nhằm nâng cao năng lực KH&CN quốc gia, bao gồm nâng cao chất lượng nghiên cứu và phát triển nguồn nhân lực KH&CN trình độ cao, ngày 22/10/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 122/2003/NĐ-CP về việc thành lập NAFOSTED. Trải qua 20 năm thành lập và 15 năm hoạt động, NAFOSTED đã trở thành kênh tài trợ, hỗ trợ nghiên cứu khoa học có uy tín đối với các nhà khoa học trong và ngoài nước. NAFOSTED đã tài trợ cho hơn 350 tổ chức, hơn 11.000 lượt nhà khoa học, trong đó có: 3.862 nhiệm vụ cấp Bộ; 111 đề tài đột xuất tiềm năng; 34 đề tài nghiên cứu ứng dụng, nghiên cứu cấp Bộ định hướng ứng dụng; 69 đề tài hợp tác song phương; 1.222 trường hợp hỗ trợ nâng cao năng lực KH&CN quốc gia.

Thứ trưởng Bộ KH&CN, Chủ tịch Hội đồng quản lý NAFOSTED Trần Hồng Thái phát biểu tại buổi lễ.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Thứ trưởng Bộ KH&CN, kiêm Chủ tịch Hội đồng quản lý NAFOSTED Trần Hồng Thái cho biết, Lãnh đạo Bộ KH&CN ghi nhận và biểu dương các thành tích đạt được của NAFOSTED trong suốt 20 năm hoạt động và 15 năm triển khai tài trợ, hỗ trợ nghiên cứu KH&CN. Các hoạt động của NAFOSTED đã có nhiều tác động tích cực đối với các nhà khoa học, các tổ chức KH&CN trên khắp cả nước. Các kết quả nghiên cứu, sản phẩm của các chương trình, đặc biệt là Chương trình tài trợ nghiên cứu cơ bản - một trong những chương trình tài trợ trọng tâm của NAFOSTED đã tạo ra xu thế công bố khoa học quốc tế tại Việt Nam trong 15 năm qua, đóng góp tích cực trong việc thúc đẩy chỉ số chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu (GCI) của Việt Nam. Hoạt động của NAFOSTED góp phần thúc đẩy hoạt động nghiên cứu của Việt Nam, nâng cao chất lượng nghiên cứu theo hướng hội nhập quốc tế, đảm bảo liêm chính nghiên cứu, nguồn nhân lực nghiên cứu KH&CN trình độ cao cũng được tăng trưởng mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng. Số lượng các nhà khoa học trẻ được giao đảm nhiệm vai trò chủ nhiệm nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia và tương đương, chủ trì các nhiệm vụ của doanh nghiệp, các nhà khoa học Việt Nam tham gia các dự án nghiên cứu quốc tế do nước ngoài tài trợ hoặc tham gia hội đồng biên tập các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín đang ngày càng gia tăng nhanh chóng. Nhân sự kiện này, Thứ trưởng Trần Hồng Thái gửi lời cảm ơn các thành viên Hội đồng khoa học (HĐKH) qua các thời kỳ đã luôn đồng hành và tham gia tích cực trong các hoạt động chuyên môn của NAFOSTED. Thứ trưởng tin tưởng rằng, với các đánh giá, lựa chọn từ các HĐKH, các nhà khoa học được NAFOSTED tài trợ để thực hiện các đề tài, nhiệm vụ KH&CN sẽ tiếp tục có nhiều thành công và kết quả nghiên cứu có giá trị, đóng góp thiết thực vào việc thúc đẩy sự phát triển của ngành KH&CN.

Giám đốc Cơ quan điều hành NAFOSTED Phạm Đình Nguyên phát biểu tại buổi lễ.

Phát biểu tại buổi lễ, Giám đốc Cơ quan điều hành NAFOSTED Phạm Đình Nguyên cho biết, với kinh phí tài trợ, hỗ trợ hàng năm không lớn, chỉ khoảng 2% tổng chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước cho KH&CN, hoạt động của NAFOSTED bước đầu đã phát huy hiệu quả tích cực, góp phần đưa hoạt động nghiên cứu khoa học ở Việt Nam nâng cao chất lượng theo hướng hội nhập quốc tế; thúc đẩy phát triển mạnh mẽ nguồn nhân lực nghiên cứu KH&CN trình độ cao; thúc đẩy phát triển các chỉ số GII của Việt Nam gắn với nguồn nhân lực KH&CN và công bố khoa học quốc tế theo chỉ đạo của Chính phủ tại các Nghị quyết số 01, 02 hàng năm; góp phần thực hiện một số mục tiêu của Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011-2020, Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030.

Theo Giám đốc Cơ quan điều hành NAFOSTED Phạm Đình Nguyên, để NAFOSTED có được những kết quả ban đầu, tích cực như vậy, phải kể đến tầm nhìn, định hướng và quyết tâm đổi mới hết sức mạnh mẽ của các đồng chí nguyên Lãnh đạo Bộ KH&CN như Bộ trưởng Hoàng Văn Phong, Bộ trưởng Nguyễn Quân, Thứ trưởng Lê Đình Tiến - những người đã đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của NAFOSTED theo mô hình cơ quan tài trợ nghiên cứu khoa học tại các quốc gia phát triển; sự đồng hành và ủng hộ tích cực của Thứ trưởng Trần Quốc Khánh; sự quan tâm, sát sao chỉ đạo và tạo điều kiện thuận lợi của các đồng chí Lãnh đạo Bộ đương nhiệm, đặc biệt là Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt; sự tích cực tham gia trong quá trình xây dựng, hoàn thiện chính sách quản lý đối với NAFOSTED của các đơn vị trong và ngoài Bộ; sự nhiệt huyết và đóng góp tích cực của các đồng chí Lãnh đạo và đội ngũ cán bộ các cơ quan quản lý NAFOSTED, các thành viên HĐKH, các nhà khoa học và các tổ chức KH&CN trong và ngoài nước.

Tiếp tục phát huy những thành tựu đã đạt được

Trải qua 15 năm hoạt động, đến nay, NAFOSTED đã từng bước định hình được phương thức hoạt động hiệu quả và khẳng định vị trí là một trong những đơn vị quan trọng trong hệ thống KH&CN, có những đóng góp tích cực trong sự nghiệp đổi mới của đất nước. Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy mạnh mẽ hiệu quả hoạt động của NAFOSTED, đáp ứng các nhu cầu biến động nhanh và ngày càng cao của ngành KH&CN cũng như đất nước trong tình hình mới, NAFOSTED cần tiếp tục hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động, tiếp tục hội nhập quốc tế sâu rộng hơn trong công tác quản lý, tài trợ, hỗ trợ nghiên cứu tại Việt Nam.

Phát biểu chỉ đạo buổi lễ, Thứ trưởng Trần Hồng Thái cho biết, NAFOSTED cần lưu ý một số nhiệm vụ quan trọng như sau:

Một là, khẩn trương nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện hành lang pháp lý, tháo gỡ vướng mắc để có thể vận hành NAFOSTED theo đúng thiết kế ban đầu - là một cơ quan tài trợ, hỗ trợ nghiên cứu KH&CN chuẩn mực quốc tế, thu hút và tiếp nhận được nguồn kinh phí cả từ trong và ngoài ngân sách nhà nước, vừa đáp ứng được các đặc thù trong hoạt động triển khai nghiên cứu KH&CN, vừa đảm bảo hiệu quả tài trợ, hỗ trợ.

Hai là, tiếp tục giữ vững mục tiêu chiến lược tạo dựng môi trường nghiên cứu khoa học thuận lợi theo chuẩn mực quốc tế nhằm nâng cao năng lực KH&CN quốc gia, bao gồm nâng cao chất lượng nghiên cứu và phát triển nguồn nhân lực KH&CN trình độ cao. Một mặt tiếp tục ưu tiên hỗ trợ các nhà khoa học trẻ, hỗ trợ kết nối mạng lưới hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực nghiên cứu thông qua các nhiệm vụ KH&CN được tài trợ và chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực KH&CN quốc gia; mặt khác thúc đẩy các nghiên cứu khoa học xuất sắc, đột phá, quy mô lớn, có tầm nhìn dài hạn, phát hiện, tạo môi trường để các nhà khoa học xuất sắc, các tập thể nghiên cứu mạnh phát huy được sở trường, thế mạnh, khơi thông sức sáng tạo, trí tuệ của con người Việt Nam.

Ba là, nâng cao hơn nữa năng lực quản trị, điều hành và tính minh bạch trong hoạt động, chuyển đổi số mạnh mẽ trong các hoạt động khoa học và quản lý, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho các nhà khoa học, các tổ chức KH&CN, tiếp tục chứng minh hiệu quả nhằm gia tăng thu hút đầu tư kinh phí từ nguồn ngoài ngân sách nhà nước cho hoạt động nghiên cứu KH&CN.

Các đồng chí nguyên Lãnh đạo, Lãnh đạo Bộ KH&CN, Lãnh đạo NAFOSTED.

Tại lễ kỷ niệm, các đồng chí nguyên Lãnh đạo, Lãnh đạo Bộ KH&CN, các nhà quản lý, thành viên HĐKH, nhà khoa học đã chúc mừng những thành tựu của NAFOSTED trong giai đoạn vừa qua; đồng thời cũng đưa ra những kỳ vọng về sự phát triển của NAFOSTED trong thời gian tới.