Với mục tiêu thành lập một viện khoa học và công nghệ (KH&CN) đạt tiêu chuẩn quốc tế, góp phần vào việc thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa của Việt Nam, Chính phủ Việt Nam đã đề nghị Chính phủ Hàn Quốc hỗ trợ triển khai thành lập Viện KH&CN Việt Nam – Hàn Quốc. Ngày 09/9/2013, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam và Bộ Ngoại giao Hàn Quốc đã ký thỏa thuận về việc phía Hàn Quốc sẽ hỗ trợ không hoàn lại số vốn 35 triệu USD để thành lập Viện KH&CN Việt Nam – Hàn Quốc tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc.

Dựa trên báo cáo tiền khả thi dự án do đoàn chuyên gia Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc lập, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt danh mục dự án Hợp tác xây dựng Viện KH&CN Việt Nam – Hàn Quốc và giao cho Bộ KH&CN nhiệm vụ là cơ quan chủ quản của dự án.

Thực hiện quyết định của Thủ tướng, Bộ KH&CN đã khẩn trương triển khai các công tác để dự án sớm đi vào hoạt động. Nhằm tạo dựng hành lang pháp lý cho hoạt động của Viện KH&CN Việt Nam – Hàn Quốc (VKIST), Bộ KH&CN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 50/2015/NĐ-CP ngày 18/5/2015 về việc thành lập Viện. Theo quy định tại Nghị định này, VKIST sẽ thực hiện cơ chế tự chủ áp dụng cho đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi và một số cơ chế, chính sách đặc thù riêng như cơ chế đặt hàng và cơ chế tài chính đặc thù nhằm đảm bảo khuyến khích được các nhà khoa học trình độ cao là người nước ngoài hoặc người Việt Nam ở trong nước và nước ngoài tham gia hoạt động KH&CN tại Việt Nam.

Dự kiến trong Quý III/2015, Bộ KH&CN sẽ ban hành Điều lệ tổ chức và hoạt động của Viện, đồng thời tiếp tục làm việc với các Bộ ngành có liên quan để sớm ban hành Quy chế tài chính đặc thù của Viện và đẩy mạnh các hoạt động kêu gọi và tìm kiếm các nhà khoa học có trình độ cao, đặc biệt là các nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào bộ máy hoạt động của Viện.

Trao đổi với Ông Phạm Đại Dương, Trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao Hòa Lạc về sự sẵn sàng trong công tác chuẩn bị hạ tầng cho hoạt động của VKIST, chúng tôi được biết địa điểm thực hiện Dự án tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc được đặt tại khu Nghiên cứu và Triển khai với quy mô diện tích khoảng 20 ha. Khu Công nghệ cao Hòa Lạc hiện đang được phát triển theo mô hình một thành phố thông minh, với hạ tầng hiện đại được đầu tư từ nguồn ODA Nhật Bản.

Ngày 26/6/2015, Lễ khởi công dự án Phát triển Cơ sở hạ tầng Khu CNC Hòa Lạc đã được tổ chức, đánh dấu sự khởi đầu cho thời gian 3 năm thi công dự án và hoàn thiện vào năm 2018 để phục vụ cho các hoạt động sinh sống và làm việc tại Khu. Việc VKIST được lựa chọn triển khai tại Khu CNC Hòa Lạc sẽ có thuận lợi về việc kết nối và sử dụng hệ thống hạ tầng hiện đại tầm cỡ quốc tế, đồng thời cũng sẽ giúp góp phần củng cố vai trò của Khu CNC Hòa Lạc như một trung tâm nghiên cứu ứng dụng của khu vực phía Bắc.

Hiện nay phía Hàn Quốc đã đang tiến hành các thủ tục để lựa chọn tư vấn thiết kế và chuẩn bị để triển khai các hạng mục của Dự án. Hai bên cũng đã có những thảo luận bước đầu để xây dựng kế hoạch tổng thể của các công tác xây dựng, thể chế và đào tạo trong thời gian 4 năm thực hiện nhằm hài hòa thủ tục của nhà tài trợ theo quy định của Việt Nam.

Như vậy cho đến thời điểm này lộ trình hiện thực hóa VKIST đã cơ bản được xác định. Phía Hàn Quốc đã đề nghị phía Việt Nam sớm tổ chức Lễ khởi động Dự án VKIST để đánh dấu giai đoạn triển khai chính thức của Dự án. Theo thông tin từ Bộ KH&CN, Lãnh đạo Bộ đã quyết định sẽ tổ chức Lễ khởi động Dự án sau khi các văn pháp pháp lý thuộc thẩm quyền ban hành của bộ được hoàn thành.

Cùng với sự hỗ trợ của phía Hàn Quốc trong 4 năm thực hiện Dự án nhằm hình thành nên bộ máy ổn định cho VKIST, với sự hỗ trợ của Bộ KH&CN nhằm định hướng VKIST theo hướng tự chủ và với sự hoàn thiện một đô thị khoa học thông minh tại khu vực Hòa Lạc trong năm 2018, chắc chắn VKIST sẽ có một nền tảng vững chắc để hoạt động và phát triển trở thành một mô hình mẫu về tổ chức nghiên cứu và ứng dụng, tạo lực đẩy mạnh mẽ cho nền KH&CN nước nhà.