Tiêu chuẩn trở thành chuyên gia năng suất

Sau 38 năm đổi mới, Việt Nam đã trở thành quốc gia có thu nhập trung bình và đang đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030 của Việt Nam đề ra mục tiêu tăng năng suất lao động xã hội bình quân đạt trên 6,5%/năm.

Việt Nam cũng xác định quan điểm về đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng "Chuyển dần từ dựa vào gia tăng số lượng các yếu tố đầu vào của sản xuất sang dựa vào tăng năng suất, chất lượng lao động, ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo". Đây chính là những định hướng quan trọng và rất thách thức với một nước đang phát triển như Việt Nam.

Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn đang gặp nhiều thách thức như thiếu nguồn lực con người, năng lực quản lý... Do đó, Việt Nam cần có chính sách phát triển nguồn nhân lực, tạo môi trường thuận lợi không chỉ cho doanh nghiệp trong nước mà còn cả doanh nghiệp ngoài nước phát triển.

Đồng thời, cần tăng cường đầu tư nghiên cứu và phát triển (R&D), liên kết giữa cơ quan nghiên cứu và doanh nghiệp, hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo. Ngoài ra, cần thống nhất chương trình đào tạo, bảo đảm tiếp cận nhân lực chất lượng và bình đẳng, tăng cường tính minh bạch.

Vì vậy, việc xây dựng hệ thống chuyên gia năng suất được xem là yêu cầu cấp bách giúp doanh nghiệp tiếp cận các kiến thức năng suất một cách bài bản.

Một trong những khóa đào tạo chuyên gia năng suất tại Việt Năng suất Việt Nam mới đây.

Để trở thành chuyên gia năng suất các ứng viên phải đạt được những tiêu chuẩn nhất định. Bà Màn Thùy Giang - Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam - Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia cho biết: “Tiêu chuẩn chính là chuẩn mực và cơ sở cho việc đánh giá năng lực cho chuyên gia năng suất tại Việt Nam”.

Ngày 12/04/2023, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ra quyết định công bố tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13751:2023 về Yêu cầu đối với chuyên gia năng suất. Tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên cơ sở tham khảo tiêu chuẩn APO-PS 101:2019 Requirements for Productivity Specialists của Tổ chức Năng suất Châu Á (APO), đưa ra các yêu cầu phù hợp với các điều kiện thực tế tại Việt Nam.

Xây dựng mạng lưới chuyên gia trên toàn quốc

Bà Đào Thị Minh Phượng - Giảng viên Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công Thương Trung ương, Chuyên gia Tư vấn của Bộ Công Thương cũng nhận định, chuyên gia năng suất cần có trình độ chuyên môn; thời gian tích lũy kiến thức qua quá trình học tập, giảng dạy, tư vấn cho doanh nghiệp; khả năng truyền đạt. Đồng thời, một điều rất quan trọng là ứng viên phải có phẩm chất đạo đức tốt và luôn không ngừng tìm tòi học hỏi.

Đào tạo chuyên gia năng suất tại Quảng Ninh năm 2022.

Từ quá trình công tác thực tế, ông Nguyễn Tùng Lâm - Viện trưởng Viện Năng suất Việt Nam - Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia chỉ ra, dù lực lượng chuyên gia năng suất của Việt Nam đã được đào tạo nhiều nhưng việc phổ cập và định hướng đến các ngành, lĩnh vực, đặc biệt đến các doanh nghiệp ở địa phương còn hạn chế. Ngược lại doanh nghiệp địa phương, đa phần là doanh nghiệp nhỏ và vừa có nhu cầu về năng suất nhưng cơ hội tiếp cận lại chưa cao. Để tháo gỡ vướng mắc này, cần tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu, thiết thực nhằm đưa năng suất đến những doanh nghiệp cần.

Cũng theo ông Lâm, hiện có 2 chương trình đào tạo chuyên gia năng suất: Một là chương trình đào tạo tuân theo yêu cầu tiêu chuẩn quốc tế - chương trình của APO. Hai là chương trình đào tạo tuân theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN do chúng ta mới xây dựng nên. Đối với cả 2 chương trình thì các đơn vị liên quan của Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia đều có thể cung cấp hoạt động đào tạo nâng cao trình độ cho các ứng viên.

Đối với chương trình chứng nhận theo tiêu chuẩn của APO trong Ủy ban cũng có Văn phòng Chứng nhận chuyên gia năng suất theo chuẩn APO gọi là ViProCB. Trên địa chỉ của Văn phòng này cũng có đường link hướng dẫn và nội dung online để các cử nhân có thể tiếp cận và đăng kí tham gia chứng nhận đáp ứng tiêu chuẩn của APO. Còn chương trình chứng nhận của TCVN thì có thể đăng kí thông qua Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia.

Dự kiến các tổ chức đào tạo đối với chuyên gia năng suất có thể mở rộng trong nước tại các trường đại học, cũng như các viện nghiên cứu, trung tâm đào tạo về vấn đề năng suất để tạo ra một mạng lưới chuyên gia năng suất thu hút các ứng cử viên trên toàn quốc.