Trên hành trình đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia của Công ty cổ phần Lọc hoá dầu Bình Sơn (BSR), Phòng thí nghiệm BSR được đánh giá là khâu quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động sản xuất ổn định của Nhà máy lọc Dầu  Dung Quất (NMLD Dung Quất) và hỗ trợ cho nhiều hoạt động nghiên cứu quan trọng trong ngành lọc hoá dầu. 

Giúp BSR tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng 

Quy trình sản xuất của NMLD Dung Quất là một quy trình khép kín, bắt buộc tuân thủ các tiêu chuẩn, quy định của nhà nước về sản phẩm xăng dầu; do đó nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm đầu ra của nhà máy phải được kiểm soát chất lượng chặt chẽ. Phòng thí nghiệm BSR đã được văn phòng công nhận chất lượng (BoA) công nhận cho 63 phép thử với số Vilas 456 thuộc lĩnh vực áp dụng cho các đối tượng mẫu là dầu thô và sản phẩm dầu mỏ như LPG, xăng, dầu hỏa/Jet A-1, Diezen, FO,… 

Qua thời gian hình thành và phát triển cùng NMLD Dung Quất, đội ngũ “những người gác cửa” Ban QLCL của BSR đã chứng minh việc làm chủ công nghệ với hàng dài những phương pháp trong việc nghiên cứu, phân tích các sản phẩm trong lĩnh vực lọc hoá dầu. 

Bên cạnh đó, BoA còn công nhận phòng thí nghiệm BSR có thể thực hiện các phép thử sản phẩm đặc chủng của Bộ Quốc phòng như xăng RON 83, Jet A-1K, DO L62. Đặc biệt, phòng thí nghiệm có thể thực hiện các phép thử của sản phẩm Jet A1 như phép thử đo độ ổn định oxy hóa nhiệt theo ASTM D3241, xác định trị số tách nước theo ASTM D7224, xác định điểm kết tinh theo ASTM D7153 hay xác định hàm lượng nhựa theo ASTM D381… và là một trong số ít phòng thí nghiệm tại Việt Nam được chứng nhận ISO/EIC 17025 để thực hiện các phép thử này.

Ngoài việc đạt tiêu chuẩn ISO/EIC 17025, phòng thí nghiệm BSR còn tham gia chương trình thử nghiệm thành thạo (PT-Proficiency Testing Program) của tổ chức ASTM (Mỹ) từ năm 2011, đến nay đã tham gia phân tích và báo cáo kết quả trên 280 bộ mẫu gồm Mogas, Diesel, Jet A-1, Fuel oil, Crude oil, Octane testing, hạt nhựa Polypropylene (PP). Tất cả các kết quả đều đạt với tỷ lệ cao chiếm 98% (đánh giá thông qua điểm |z-score| ≤ 2). 

Bên cạnh đó, các nhân sự thực hiện công việc thí nghiệm của BSR được đào tạo bài bản với các khoá chuyên sâu về quản lý chất lượng tại Nhật Bản, khoá chuyên gia đánh giá hệ thống quản lý chất lượng, khoá chuyên gia đánh giá nội bộ hệ thống QHSE, hay tiêu chuẩn ISO/IEC 17025,… Do đó, đội ngũ “những người gác cửa” của BSR có thể thực hiện được nhiều việc thử nghiệm, nghiên cứu, phân tích các sản phẩm có tính phức tạp và quan trọng trong lĩnh lực lọc hoá dầu tại Việt Nam. 

Đơn cử ở khâu đầu vào của NMLD Dung Quất, các loại dầu thô sau khi được BSR nhập về từ các nguồn cung sẽ được đánh giá chất lượng. Các mẫu dầu thô từ cơ bản đến hỗn hợp đều được phòng thí nghiệm BSR đánh giá tất cả thông số chất lượng dầu thô (Crude Oil Assay).

Bộ dữ liệu đánh giá chất lượng dầu thô này có ý nghĩa quan trọng trong quá trình đánh giá tính chất dầu thô và hiệu quả kinh tế cho BSR trước khi đưa dầu thô vào nhà máy để chế biến. Với xu hướng chế biến dầu thô hỗn hợp từ nhiều loại dầu khác nhau nhằm mang lại hiệu quả kinh tế tối ưu, BSR đã xây dựng và thường xuyên cập nhật bộ dữ liệu Crude Oil Assay để các thông số tính toán được cập nhật chính xác.

Đến thời điểm hiện tại, BSR đã xây dựng được 47 bộ Crude Oil Assay và đang thực hiện thêm 5 bộ Crude Oil Assay trong 6 tháng đầu năm 2024. Tổng cộng có 52 bộ dữ liệu đánh giá chất lượng dầu thô sẽ được cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu nguyên liệu dầu thô chế biến tại NMLD Dung Quất. Chi phí để thuê đơn vị bên ngoài xây dựng 1 bộ Crude Oil Assay vào khoảng 700 triệu đồng, nhưng với việc có thể tự thực hiện xây dựng được Crude Oil Assay, BSR đã có thể tiết kiệm được khoảng 400 triệu đồng/Crude Oil Assay.

Với 52 bộ dữ liệu đánh giá chất lượng dầu thô, nếu thuê đơn vị bên ngoài thực hiện thì BSR sẽ tốn chi phí hơn 36 tỷ đồng và 3 năm sẽ đánh giá lại mẫu (do dầu thô từ mỏ sẽ thay đổi tính chất theo thời gian). Với việc tự xây dựng bộ Crude Oil Assay, trong những năm qua, BSR đã tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng.

Ngoài bộ đánh giá chất lượng dầu thô này, phòng thí nghiệm BSR còn có 243 phương pháp thử nghiệm hiện hành cho 5 nhóm thiết bị gồm nhóm thiết bị phân tích dầu thô và sản phẩm; phân tích khí và sắc ký khí; phân tích nước và nguyên tố; phân tích TBP, Potstill và RON; phân tích nhựa Polypropylene. Qua thời gian dài tích cực nghiên cứu để tối ưu quá trình phân tích, đội ngũ nhân sự thí nghiệm BSR đã có 12 sáng kiến, đề tài giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, góp phần nâng cao hiệu quả công tác đảm bảo chất lượng sản phẩm của NMLD Dung Quất 

BSR đã thực hiện thành công Bảo dưỡng tổng thể lần 5 NMLD Dung Quất. Ở đợt BDTT lần này, phòng thí nghiệm BSR đã tăng cường thực hiện phân tích với hơn 300 mẫu bao gồm mẫu cặn, xúc tác, khí, khói thải, nước thải,… nhằm phục vụ công tác nghiên cứu về cơ chế ăn mòn, làm sạch thiết bị, cung cấp khí sạch trong không gian hạn chế và kiểm soát chất lượng nước thải, khí thải,… Bên cạnh đó, tổ chức thực hiện các phân tích như phân tích độ pH, Chloride, hàm lượng kim loại, … để phục vụ việc làm sạch tại tháp E-1301; kiểm soát độ ăn mòn tại tháp T-1101 hay kiểm soát chất lượng nước thải tại các kênh thoát của NMLD Dung Quất. 

Cung cấp đa dạng các dịch vụ về phòng thí nghiệm 

Trong hành trình 16 năm hình thành và phát triển, BSR đã dần khẳng định năng lực làm chủ được công nghệ phân tích, nghiên cứu. Năm 2010, phòng thí nghiệm luôn có sự xuất hiện của các chuyên gia từ hãng sản xuất thiết bị, thì nhiều năm gần đây, số lượng chuyên gia nước ngoài đến làm việc tại đây còn rất ít. Bởi lẽ nhân sự của BSR đã thực hiện được tất cả các công đoạn từ lắp đặt, chạy thử và vận hành các thiết bị thử nghiệm, đồng thời có thể kiểm soát và khắc phục được các vấn đề về thiết bị phát sinh trong quá trình vận hành. Các chuyên gia chỉ hỗ trợ khi gặp các vấn đề liên quan đến phần mềm bản quyền. 

Ban quản lý chất lượng thuộc BSR đã được BoA công nhận cho 63 phép thử trong lĩnh vực áp dụng cho các đối tượng mẫu là dầu thô và sản phẩm dầu mỏ. 

Ông Phạm Công Nguyên- Trưởng Ban Quản lý chất lượng BSR cho biết, nhân sự thực hiện thí nghiệm đều là các nhân sự được tuyển dụng những năm đầu dự án NMLD Dung Quất và được đào tạo các khóa vận hành NMLD tại nhiều nơi uy tín, chất lượng. Bên cạnh đó, đội ngũ nhân sự BSR đã trải qua các khóa đào tạo chuyên môn của các nhà thầu như Technip, Aramis,… sau đó tiếp tục được rèn luyện trong giai đoạn xây dựng, chạy thử nên có nhiều kinh nghiệm thực tiễn.

Với bề dày kinh nghiệm và trình độ được đào tạo liên tục, đội ngũ BSR tự tin có thể tiếp nhận, thực hiện nhiều dịch vụ để cung cấp ra bên ngoài như dịch vụ thử nghiệm phân tích mẫu bên ngoài; dịch vụ đào tạo nhân sự; tư vấn, đào tạo, đánh giá hệ thống; vận hành, kiểm tra, bảo dưỡng thiết bị phân tích phòng thí nghiệm; thử nghiệm so sánh liên phòng thí nghiệm.

Trải qua 5 lần bảo dưỡng tổng thể NMLD Dung Quất, các nhân sự thí nghiệm BSR ngày càng tích luỹ được nhiều kiến thức, kinh nghiệm và trải nghiệm trong việc kiểm soát công nghệ, chất lượng của các dòng mẫu. Qua đó, công tác tinh chỉnh máy móc, thiết bị để đáp ứng với tính chất từng dòng mẫu được cho ra kết quả chính xác, nhanh chóng, kịp thời, ông Phạm Công Nguyên chia biết. 

Các sản phẩm đặc chủng của Bộ Quốc phòng như Xăng RON 83, Jet A-1K, DO L62… cũng được BoA công nhận Ban QLCL của BSR có thể thực hiện đánh giá, giám định. 

Thời gian qua, phòng thí nghiệm BSR đã được nhiều đơn vị như Tập đoàn Vinacontrol, Công ty cổ phần Giám định Năng lượng Việt Nam (EIC)… tin tưởng và hợp tác trong các dịch vụ như thực hiện thử nghiệm phân tích mẫu bên ngoài; cho thuê các thiết bị nghiên cứu, phân tích các sản phẩm… 

Chia sẻ về quá trình tham gia hợp tác với BSR và thực hiện nghiên cứu tại Phòng Thí nghiệm, ông Nguyễn Thắng Lợi, Trưởng phòng thí nghiệm EIC Dung Quất nhận định: “So với một số phòng thí nghiệm tôi đã từng tham gia thực hiện giám định, phân tích thì phòng thí nghiệm BSR là một trong những phòng thí nghiệm có quy mô lớn nhất cả nước.

Với đội ngũ nhân sự dày dặn kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và bộ những phương pháp, đánh giá được công nhận, BSR tự tin có thể thực hiện và cung cấp các dịch vụ như thử nghiệm phân tích mẫu bên ngoài; vụ đào tạo nhân sự OJT; tư vấn, đào tạo, đánh giá hệ thống; vận hành, kiểm tra, bảo dưỡng thiết bị phân tích phòng thí nghiệm.