Tin tức đăng tải trên Vnexpress, các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm Ligo ở Viện công nghệ California (Caltech) công bố phát hiện mới về sóng hấp dẫn trong buổi họp báo tối qua tại Washington DC, Mỹ, theo Guardian. Theo nhóm nghiên cứu, lượng lớn vàng cùng nhiều kim loại nặng khác bạch kim và urani được tạo ra trong lò hạt nhân khi hai sao neutron sáp nhập, xác nhận giả thuyết về nguồn gốc của các nguyên tố trong vũ trụ.

Sự kiện sao neutron va chạm và sáp nhập cũng tạo ra những gợn sóng lan tỏa trong vũ trụ, dẫn tới phát hiện sóng hấp dẫn lần thứ 5 trên Trái Đất. Các nhà nghiên cứu không chỉ "nghe thấy" hiện tượng bằng cách đo những rung động trong trường không gian - thời gian, họ còn sử dụng kính viễn vọng vệ tinh và trên mặt đất để quan sát ánh sáng và bức xạ tỏa ra từ quả cầu lửa được đặt tên là kilonova, tạm dịch là "nổ ngàn sao".

Báo Người Lao động dẫn nguồn tin của Independent, theo các chuyên gia, sự kiện này đã khởi đầu một "chương mới trong vật lý thiên văn" và xác nhận các lý thuyết về nguồn gốc của những ngôi sao neutron. 

Trước đây, những lần phát hiện sóng hấp dẫn khác đều bắt nguồn từ các vụ va chạm nhau giữa các hố đen ở những khu vực xa xôi trong vũ trụ, cách Trái đất hàng tỉ năm ánh sáng.

Vụ nổ trên lại gần hơn rất nhiều và hoàn toàn khác biệt về bản chất. Nó xảy ra do sự va chạm của các ngôi sao neutron và đốt cháy tàn tích của những ngôi sao khổng lồ đến mức chỉ một thìa vật liệu của chúng có thể nặng đến hàng triệu tấn trên Trái đất. 

Hai ngôi sao có đường kính 19 km đã kéo dài và bóp méo không - thời gian khi lao vào nhau rồi tạo ra những làn sóng hấp dẫn truyền qua vũ trụ với tốc độ ánh sáng. Chúng được phát hiện trên Trái đất nhờ 2 máy dò cực nhạy Ligo ở bang Washington và Lousiana - Mỹ. 

Chỉ 2 giây sau đó, một vụ nổ tia gamma từ sự va chạm đã được chụp lại bằng kính viễn vọng không gian Fermi của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA). Nguồn sáng từ vụ nổ đã tiết lộ một điều đáng kinh ngạc: Sự hình thành của vàng cũng như các nguyên tố nặng khác ở phạm vi vũ trụ.

Từ lâu, nguồn gốc của vàng và những nguyên tố nặng khác luôn là một bí ẩn nhưng chứng cứ gần đây cho thấy sự va chạm của các ngôi sao neutron có thể đã góp phần tạo ra chúng. Dự kiến, các nhà nghiên cứu quốc tế sẽ mất nhiều tháng trời để đào xới hàng núi dữ liệu liên quan đến sự việc trên. 

TS Samantha Oates của trường ĐH Warwick nói: "Phát hiện này đã giải đáp 3 câu hỏi khiến các nhà thiên văn học đau đầu trong hàng thập kỷ: Chuyện gì xảy ra khi sao neutron va chạm? Điều gì tạo ra vụ nổ tia gamma ngắn? Các nguyên tố nặng như vàng được tạo ra từ đâu? Chỉ trong vòng một tuần, cả 3 bí ẩn này đều có lời giải đáp".

Giáo sư Laura Cadonati của Viện Nghiên cứu Công nghệ Georgia (Mỹ) nhận định: "Phát hiện trên đã thật sự mở ra nhiều cánh cửa cho nghiên cứu vật lý học thiên thể mới. Tôi dự đoán nó sẽ được ghi nhớ như một trong những sự kiện vật lý học thiên thể được nghiên cứu nhiều nhất trong lịch sử".