Ổ điện lò xo dự thi quốc gia
Ông Quan cho biết, thời trẻ được gia đình cho đi học nghề điện tử tại một ngôi trường tư thục ở Tây Ninh. Nhờ vốn kiến thức được tiếp thu trên ghế nhà trường nên sau này ông mở tiệm sửa chữa điện tử dân dụng. Gắn bó với nghề lâu năm, tích lũy thêm được nhiều kinh nghiệm nên ông tự tìm tòi cải tiến một số thiết bị điện tử nhằm phục vụ sinh hoạt gia đình. Đến nay sản phẩm ổ điện đa năng có thể coi là thành công nhất. Ông cho biết: “Trên thị trường mẫu mã, hình dạng, kích cỡ các ổ điện rất đa dạng. Nhưng bản chất cốt lõi khi sản xuất chỉ dựa trên hai chất liệu là đồng thau và đồng đàn hồi để làm các chấu điện trong ổ. Với công thức truyền thống các chấu điện chỏi ngược luôn tồn tại khuyết điểm. Bởi khi cắm fit vào, fit điện sẽ đè xuống làm hở, cong vẹo, gãy chấu chỏi ngược trong ổ. Từ đó gây lỏng lẽo, nóng chảy ổ điện do tiếp xúc kém”.
Mày mò nghiên cứu để tìm giải pháp, ông Quan nhận định ổ điện lò xo mang tính ưu việt hơn cả. Về cấu tạo và phương pháp lấy điện, ông Quan nói: “Các bát đồng thau và lò xo được cài vào trục đồng lấy điện. Khi đậy nắp các bát đồng và lò xo bị đè ép vào 2 bát đồng lấy điện nằm ở hai bên nắp. Lò xo vừa siết chặt trục đồng, vừa tạo phản lực làm bát đồng ép vào trục lấy điện. Khi cắm phích vào lực ép càng tăng, bát đồng và lò xo chuyển động ép chặt vào hai trục đồng, ép vào phích cắm, phích cắm ép chặt vào 2 bát lấy điện ở nắp đậy”.
Sau đó, các bản vẽ kỹ thuật của hệ thống ổ điện được ông hoàn tất một cách chi tiết, kỹ lưỡng. Đồng thời, tận dụng tối đa công cụ thiết bị đồ điện trong gia đình, ông Quan tiến hành lắp ghép các bộ phận lại với nhau thành sản phẩm hoàn chỉnh. Sau khi sáng chế thành công sản phẩm ổ điện lò xo, ông Quan đem sử dụng trong gia đình thấy đạt hiệu quả. Sản phẩm này được ông gửi tham dự Hội thi sáng tạo toàn quốc, đoạt giải Nhất tuần. Vinh hạnh hơn, sản phẩm tiếp tục được lựa chọn tham dự vòng chung kết Gala - Nhà sáng chế 2014.
Sáng chế cần được nhân rộng
Về tính ưu việt của sáng chế, ông cho biết: “Với công thức đưa vào lực ép lò xo và kỹ thuật điều chỉnh lò xo sẽ làm tăng lực tiết diện fit cắm theo mong muốn. Vẫn sử dụng chất liệu đồng thau nhưng không cần loại đồng đàn hồi phải nhập khẩu vẫn tạo ra một loại ổ điện vượt trội. Do công thức cắm xuôi nên ổ điện này sẽ loại trừ được các vấn đề gãy hở và lỏng lẻo như các ổ điện khác”. Theo ông, nhờ tiết diện luôn chắc chắn nên khi tải những công cụ điện nặng tải ổ điện không sinh hiện tượng nóng chảy. Do vậy ổ điện có tính bền vững vượt hẳn các ổ điện thông thường, đáp ứng được nhiều lợi ích. Mặt khác người sử dụng không phải mất thời gian cắm phích vào ổ mà cứ “lắc đi lắc lại” nhiều lần để tìm điện; tiết kiệm chi phí vì không thay mới nhiều lần; thuận lợi trong sử dụng điện tại các công ty, xí nghiệp cần truyền tải nguồn điện năng lớn; an toàn không lo xảy ra cháy nổ,….
Mô hình sáng chế tuy đạt được giải thưởng cao trong một cuộc thi lớn của quốc gia nhưng việc ứng dụng vẫn còn là vấn đề tiềm năng. Lý do mấu chốt là vấn đề tài chính. Ông Quan chia sẻ: “Bản thân gia đình ông Quan còn khá nhiều khó khăn, cuộc sống phụ thuộc vào nghề sửa chữa điện tử. Đến nay vẫn chưa có nhà đầu tư có tiềm lực tài chính đặt vấn đề khai thác và phát triển sáng chế này. Sản phẩm chủ yếu sử dụng trong phạm vi gia đình”. Những khó khăn này, một phần nào đó cản trở khả năng sáng tạo của ông Quan. Tuy nhiên, bằng sự đam mê lòng nhiệt huyết với khoa học công nghệ, ông Quan vẫn cho ra đời nhiều sáng chế khác, như: giường tự xoay hỗ trợ bệnh nhân bất động, cầu dao chống sét, công tắc điều khiển bằng hồng ngoại,…
Liên quan đến sản phẩm ổ điện lò xo, tháng 12/2014 ông Nguyễn Minh Quan được Bộ Khoa học và Công nghệ tặng Bằng khen vì có sản phẩm sáng tạo tham dự vòng chung kết Gala - Nhà sáng chế 2014.